100 dagen Trump
Donald Trump is zaterdag exact 100 dagen president van de Verenigde Staten. Nooit eerder was er een president in de moderne Amerikaanse geschiedenis minder geliefd. Tenminste, dat is het verhaal dat de peilingen vertellen. Volgens Trump zelf is zijn presidentschap vooral een belachelijk groot succes.
Tijdens een toespraak in Wisconsin benadrukte hij nog maar eens dat er nog nooit een regering zo succesvol is geweest in deze eerste weken in het Witte Huis. Het werd met luid gejuich ontvangen in de swing state die Trump op die bizarre verkiezingsdag in november weer voor de Republikeinen wist te veroveren. Overigens werd deze uitspraak direct onderuit gehaald door de factcheckers van de Washington Post. Zo komt Trump nog niet in de buurt van het ongeëvenaarde record van president Franklin D. Roosevelt, die er in de eerste 100 dagen in slaagde om 15 omvangrijke wetsvoorstellen door het Congres te jagen die uiteindelijk de basis zouden vormen voor de New Deal.
Of de start van Trump nu een ‘great succes’ is of juist een complete mislukking, een ding staat in ieder geval vast - factcheck of niet - in Washington D.C. is een nieuwe tijd aangebroken. Donald Trump kwam nog voor zijn verkiezingswinst met een honderddagen-plan op de proppen. Als het ware een contract met zijn kiezers. Maar inmiddels lijkt hij het niet meer zo op te hebben met deze maatstaaf van 100 dagen. Zo twitterde hij:
Het beleid zoals het nu op tafel ligt na de eerste 100 dagen is vooral gebaseerd op presidentiële decreten. Say again? Zie het als een verplichting die de president kan opleggen aan zijn ambtenarenapparaat zonder dat het Congres zich er mee kan bemoeien. Maar ook de macht van decreten is maar beperkt, écht het land besturen en grote beleidsveranderingen invoeren - zoals op het gebied van zorg en belasting - gaat niet zonder met de volksvertegenwoordigers in het Congres samen te werken. De afgelopen 100 dagen boekte Team Trump overwinningen maar leed het ook flinke nederlagen omdat hij het Congres niet voor zich wist te winnen.
Waar is Trump in geslaagd en welke belofte heeft hij nog niet kunnen waarmaken? Dit zijn de belangrijkste wapenfeiten op een rij.
’Let’s save America’
Het was misschien wel het meest besproken onderwerp in de verkiezingscampagne van Donald Trump: immigratie. Trump beloofde een keihard immigratiebeleid en in zijn speeches moest vooral Mexico het vaak ontgelden. Ook tijdens de eerste 100 dagen in het Witte Huis bleef immigratie een speerpunt.
Met veel bombarie kondigde Trump al in zijn eerste week meteen een vluchtelingenstop en een inreisverbod voor migranten uit zeven islamitische landen aan. Overal in het land braken massale protesten uit. Het verbod was van korte duur want het hield bij de rechter geen stand. Ook een gematigde variant van het origineel werd door de rechter van tafel geveegd.
Het inreisverbod mag dan snel zijn gesneuveld, de beveiliging van de grens tussen de VS en Mexico is in korte tijd flink opgevoerd. Onder andere wordt er nu gewerkt aan het realiseren van extra detentiecentra aan de grens en komen er 5000 extra agenten om de grens te bewaken. In korte tijd is het aantal mensen dat illegaal de grens oversteekt flink teruggelopen.
Ook is er een belangrijke rol weggelegd voor de Amerikaanse immigratiedienst (ICE). Het aantal agenten dat verantwoordelijk is voor de opsporing en deportatie van illegale immigranten is zelfs verdrievoudigd. Het aantal uitzettingen is niet toegenomen, maar het aantal arrestaties van mensen die illegaal in de VS zijn, zijn wel in rap tempo toegenomen.
De familie Avelica-González werd afgelopen februari keihard geconfronteerd met deze nieuwe werkelijkheid. Rómulo Avelica-González woont al meer dan 25 jaar in de Verenigde Staten, samen met zijn vrouw en vier dochters. Iedere ochtend brengt hij zijn dochters naar school, maar op een ochtend in februari bleek dat een cruciale fout. Voor de ogen van zijn dochter Fatima (13) wordt hij gearresteerd door de immigratiedienst. Want tot op de dag van vandaag heeft Rómulo geen geldige papieren en ook al hebben al zijn dochters de Amerikaanse nationaliteit, Rómulo’s verblijf in de VS is nog altijd illegaal. De immigratiedienst wil Rómulo deporteren naar Mexico, maar zijn familie en een handjevol advocaten zetten nog steeds alles op alles om zijn uitzetting te voorkomen.
’A great wall is gonna get built, folks’
En dan is er natuurlijk nog de veelbesproken muur. Volgens Trump is dit de sleutel in de strijd tegen criminaliteit en drugs. Vrij snel na de inauguratie gaf hij dan ook (per decreet) het startschot voor de bouw van ruim 1600 kilometer muur.
Maar ook hier blijkt het parlement Trumps’ sterkste tegenstander. In het Congres bleek namelijk deze week dat er niet genoeg steun is om de financiering - die neerkomt op een weerzinwekkend bedrag van 70 miljard - rond te krijgen. De president zelf ziet het anders: de muur wordt nu dan wel gebouwd met Amerikaans geld door een voorschot uit belastinggeld, maar uiteindelijk zal Mexico de rekening gepresenteerd krijgen. President Pena van Mexico heeft tot nu toe altijd gezegd dat Amerika niet op een bijdrage uit Mexico hoeft te rekenen.
Het Witte Huis liet weten dat de plannen nu zijn verschoven naar het najaar en Trump benadrukte op Twitter nog maar eens dat de muur er echt gaat komen:
‘Disaster Obamacare’
Het is misschien wel de pijnlijkste nederlaag van Donald Trump als president: de zorgwet van Obama is nog altijd niet van tafel. En dat terwijl een van zijn verkiezingsbeloftes was om direct met Obamacare af te rekenen. Maar dit bleek ingewikkelder dan gedacht. Trump wil Obamacare vervangen met een goedkopere variant, onder de naam Trumpcare, maar dit plan kon niet op genoeg steun rekenen in het Congres. Voor het eerst werd duidelijk hoe groot de verdeeldheid is binnen de Republikeinse partij.
Trump had zijn partijgenoten flink onder druk gezet, maar een aantal van hen was daar niet van onder de indruk en stemden alsnog tegen de plannen van Trump. Vooralsnog komt er geen nieuwe poging om Obamacare te vervangen. Opmerkelijk: sinds Trump verkozen is tot president is Obamacare alleen maar populairder geworden. Op dit moment is 61% van de Amerikanen voor het behouden van de Obama’s zorgwet
‘Great, real, American jobs’
Banen, banen en nog eens banen, het is en blijft topprioriteit voor voormalig zakenman Donald Trump. Zijn plannen zijn in ieder geval ambitieus te noemen: in tien jaar tijd wil hij 25 miljoen extra banen creëren. Tijdens de campagne beloofde Trump dat het weer ‘America first’ zou worden wanneer hij het voor het zeggen zou hebben. En inmiddels heeft hij ook de eerste serieuze stappen gezet om meer banen te realiseren. Zo zette hij een streep door het vrijhandelsverdrag TPP, waar meer dan zeven jaar over was onderhandeld, omdat dit volgens Trump goedbetaalde banen terug zal brengen naar de VS en de maakindustrie een boost zal geven.
Met zijn handtekening maakte Trump ook in een klap een einde aan het jarenlange verzet tegen de bouw van de Keystone en Dakota Access Pipeline. Volgens milieuorganisaties veroorzaakt de pijplijn onomkeerbare schade aan het milieu. Ook is er veel weerstand onder Native Americans, de Dakota pijplijn gaat dwars over hun heilige grond. Maar volgens Trump levert de bouw van de pijplijn vooral banen op en wegen de bezwaren niet op tegen de economische belangen die de pijplijn met zich meebrengt.
En Trump ging nog veel verder in het ontmantelen van Obama’s klimaatbeleid, want de strenge milieuregels zouden volgens de huidige president vooral olieboorders en steenkoolmijners ernstig hinderen. Door beperkingen op de olie- en kolenindustrie op te heffen worden er miljoenen goedbetaalde banen gecreëerd, aldus het Witte Huis. Maar of dat ook echt gaat gebeuren is nog maar zeer de vraag. De olieprijs is nog altijd erg laag en om die reden is ook de productie flink is ingezakt. Experts vragen zich ernstig af of het tij nog wel te keren is.
Desondanks zijn de bewoners van Bakersfield, Californië meer dan tevreden. 55% van de mensen uit het oliestadje stemde op Trump. En hij heeft ze tot nu toe niet teleurgesteld.
’Taxes’
Cruciaal om dit ambitieuze banenplan te laten slagen is het hervormen van het belastingstelsel. Trump beloofde om belastingtarieven in elke schijf te verlagen. Vooral de belasting die ondernemers en bedrijven betalen moet flink omlaag, van naar 35% naar 15%. (Hier zou overigens ook het zakenimperium van Trump zelf onder vallen).
Al maanden werd er druk gespeculeerd over de belastingplannen maar het bleef lange tijd angstvallig stil. Woensdag werden dan eindelijk de langverwachte plannen gepresenteerd. De lasten worden zowel voor de middenklasse als voor het bedrijfsleven stevig verlaagd. Trump zelf hintte al op de forse belastingverlaging, uiteraard op een manier zoals alleen Trump dat kan: ‘dit is geloof ik de grootste belastingverlaging ooit.’ De laatste rigoureuze hervorming van het belastingstelsel stamt nog uit de tijd van Ronald Reagan.
EenVandaag in LA en Louisiana
Trump beloofde zijn kiezers om Washington D.C. op zijn kop te zetten. Vinden de mensen die op hem hebben gestemd dat hij daar tot nu toe in is geslaagd? Wat valt er al te zien van de uitwerking van Trumps plannen en wat merken de gewone Amerikanen daar van in hun dagelijkse leven? EenVandaag reisde af naar Los Angeles, Californië op zoek naar het antwoord. Bekijk hier de afleveringen:
Radio EenVandaag verslaggever Laura Kors reisde af naar de zuidelijke staat Louisiana, ver weg van het pluche in Washington. In vijf vlogs spreekt ze met inwoners over de gevolgen van het beleid van Trump en wat dit betekent voor grote delen van de bevolking van Amerika. Bekijk hier aflevering 1, 2, 3 en 4 alvast.